تناقض گویی وزارت نفت درباره تعلل ترکیه در تعمیر خط لوله، دست برتر ترکیه در قرارداد گازی با ایران در سال های آینده - فروشگاه تکنولوژی

به گزارش خبرنگاران به نقل از خبرگزاری فارس، اخیرا بنیاد دفاع از دموکراسی ها (FDD) در گزارشی از تمرکز ایالات متحده آمریکا بر تحریم صادرات گاز ایران به کشورهای منطقه از جمله ترکیه خبر داده است. در این راستا در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ 2020 ترامپ و اردوغان با هدف افزایش سطح تجاری دو کشور به سالانه 100 میلیارد دلار در دهه آینده درباره گزینه صادرات LNG آمریکا به ترکیه مذاکره کرد ه اند. در نتیجه درصورت رسیدن به توافق، احتمال جایگزینی LNG آمریکا به جای گاز ایران در بازار ترکیه کاملا محتمل است.

شایان ذکر است در سال های اخیر و با توجه به افزایش ظرفیت پایانه های واردات LNG در این کشور، سیاست ترکیه در بازار گاز به سمت عقد قراردادهای بلندمدت برای صادرات LNG متمرکز شده است. در نتیجه با توجه به فشارهای آمریکا به ترکیه برای کاهش واردات گاز از ایران و همچنین مذاکرات اردوغان و ترامپ برای انعقاد قرارداد بلندمدت LNG، در صورت تداوم انفعال وزارت نفت در این حوزه، امکان تزلزل نقش ایران در بازار ترکیه و حتی حذف گاز ایران از این بازار وجود دارد.

تناقض گویی وزارت نفتی ها درباره تعلل ترکیه در تعمیر خط لوله صادرات گاز

در این بین انفجار خط لوله صادرات گاز ایران به ترکیه و تعلل شرکت بوتاش در تعمیر این خط لوله، یکی از نشانه های آشکار مبنی بر تزلزل جایگاه گاز ایران در بازار ترکیه است زیرا در حال حاضر این کشور بدون نیاز به گاز ایران منابع انرژی موردنیاز خود را از طرق مختلف تامین می کند.

با این حال وزارت نفت به جای جوابگویی درباره عملکرد ضعیف خود در بازار صادراتی گاز از جمله بازار ترکیه، همچنان تلاش می کند که با بی اهمیت نشان دادن تحولات اخیر، بر موضوع تزلزل جایگاه گاز ایران در بازار ترکیه و حتی خطر حذف از این بازار سرپوش بگذارد. در این بین تلاش برای توجیه بی تدبیری های وزارت نفت کار را به جایی رسانده که بین جوابیه های روابط عمومی وزارت نفت در پاسخ به نقدها خبرگزاری فارس با مواضع وزیر نفت درباره فرایند تعمیر خط لوله صادرات گاز به ترکیه تناقض های جدی وجود دارد.

در این راستا روابط عمومی وزارت نفت در جوابیه به گزارش خبرگزاری فارس با عنوان در سایه انفعال وزارت نفت، LNG آمریکا جایگزین گاز ایران در بازار ترکیه می شود با اشاره به پیگیری های ترکیه برای تعمیر خط لوله صادرات گاز، وقفه ایجاد شده را کاملا طبیعی دانسته و عنوان کرده است: در بدو حادثه طرف ترکیه ای کار سفارش گذاری کالا و تجهیزات مورد نیاز جهت ترمیم بخش آسیب دیده خط لوله را به شرکت های ایتالیایی گفت که به دلیل مضایق ناشی از قرنطینه کرونا و کند شدن فرآیند تامین این تجهیزات از این کشور، این سفارش به شرکت های چینی ارجاع شده است که با تامین این تجهیزات، عملیات تعمیر خط لوله در کشور ترکیه ظرف چند هفته آینده انجام خواهد شد و نگرانی از بابت برداشت گاز صادراتی ایران وجود ندارد.

با این وجود، بیژن زنگنه وزیر نفت در برنامه رادیویی رهیافت رادیو اقتصاد با گلایه از اهمال کاری ترکیه در تعمیر خط لوله، انجام تعمیرات لازم را عملیاتی چند روزه دانست و گفت: به دلیل انفجاری که در اوایل سال در خط لوله صادرات گاز ایران به ترکیه رخ داد؛ صادرات گاز ما به این کشور قطع شد و اگر چه ترمیم این خط لوله بیشتر از چند روز طول نمی کشد اما هنوز طرف ترک این خط لوله را ترمیم نکرده است.

وزیر نفت در ادامه با اشاره به پیشنهاد ایران برای ترمیم این خط لوله و عدم استقبال ترک ها از این پیشنهاد گفت: بنده نمی دانم به چه دلیلی این ترمیم به تاخیر افتاده است و حتی ما اعلام آمادگی کردیم که حاضر هستیم این خط لوله را برای آنها ترمیم کنیم ولی ترک ها از این پیشنهاد استقبال نکردند.

جدای از تناقض گویی های وزارت نفت در ماجرای تعمیر لوله صادرات گاز ایران به ترکیه، سوال اساسی این است که در سال هایی که ترکیه برای قطع وابستگی و حتی حذف ایران از بازار گاز خود برنامه ریزی می کرد و اکنون نیز بدون نیاز به گاز ایران انرژی موردنیاز خود را تامین می کند؛ وزارت نفت چه اقداماتی را برای حفظ و توسعه این بازار انجام داده است؟ درحالیکه در موارد مشابه قبلی که خط لوله صادرات گاز به ترکیه دچار آسیب می شد شاهد بودیم که اصرار برای تعمیر خط لوله و تداوم صادرات گاز از طرف کشور ترکیه پیگیری میشد نه ایران.

دست برتر ترکیه در انعقاد قرارداد واردات گاز ایران به شرط دریافت تخفیف و امتیازات ویژه

در این راستا محمدامین راد کارشناس بازار گاز با اشاره به غفلت وزارت نفت از بازار گاز ترکیه و اقدامات این کشور گفت: در گذشته ترکیه قرارداد بلند­مدت برای خرید ال.ان.جی نداشت و به صورت تک محموله ­ای ال.ان.جی را خریداری می کرد. اما اکنون با ایجاد ظرفیت ذخیره ­سازی به سمت عقد قراردادهای بلندمدت رفته است. در اینجا کشورهایی مانند آمریکا نیز می ­توانند در فروش ال.ان.جی به ترکیه نقش آفرینی کنند.

وی در ادامه با اشاره به آینده صادرات گاز ایران به ترکیه مطرح نمود: متاسفانه اهمال کاری وزارت نفت کار را به جایی رسانده که در موضوع صادرات گاز به ترکیه برخلاف گذشته دیگر ایران دست برتر را ندارد و الان ترکیه دست برتر را داشته و می تواند روی تداوم یا قطع واردات گاز از ایران و حتی مسائل قیمتی تعیین تکلیف کند به گونه ای اگر روی بحث قیمت گاز صادراتی دست بگذارد احتمالا مجبور شویم که شروط ترکیه را بپذیریم و تخفیف های جدی دهیم. به علاوه، تا قبل از این با توجه به بندی که در قرارداد فروش گاز ایران به ترکیه وجود داشت، این کشور نمی ­توانست گاز خریداری شده را مجددا صادر کند. اما این کشور اکنون به این سمت رفته است که این بند را حذف کند و لذا بتواند مازاد گاز خریداری شده از روسیه، ایران و آذربایجان را مجدد صادر کند. بنابراین شاید واردات گاز از ایران قطع نشود اما دیگر ترکیه وابسته به گاز کشورمان نخواهد بود و صرفا از آن به عنوان ابزار دیپلماسی استفاده می­ کند.

این کارشناس بازار گاز گفت: عدم تمایل اخیر آنکارا برای تعمیر خط لوله واردات گاز از ایران هم موید این مساله است. در حالی که در دوره قبل پس از مسئله ای که برای خط لوله رخ داد، مقامات ایران تحت فشار قرار گرفتند تا آن را سریع تعمیر کنند. اما در این دوره همانطور که وزیر نفت گفت ترکیه در تعمیر خط لوله تعلل می ­کند و کاری که چند روزه انجام می شود را معلوم نیست چند ماهه می خواهد انجام دهد؛ زیرا گزینه ­های جذاب ال.ان.جی پیدا کرده است. بنابراین گاز ایران اگر هم ادامه یابد، صرفا برای صادرات مجدد است.

در مجموع، به نظر می رسد با توجه به تمرکز آمریکا بر حذف گاز ایران از بازار منطقه و مذاکرات ترامپ با اردوغان برای جایگزینی LNG آمریکا به جای گاز ایران در بازار ترکیه و همچنین با توجه به بی تفاوتی وزارت نفت نسبت به بازار گاز، ادامه فرایند فعلی به نفع ایران نخواهد بود. در نتیجه با توجه به شرایط پیش آمده حذف ایران از بازار ترکیه یا اعطای تخفیفات و امتیازات گوناگون به ترکیه برای تداوم صادرات به این کشور بسیار محتمل است. در این صورت وزارت نفت باید جوابگوی عملکرد ضعیف خود در 8 سال گذشته باشد؛ زیرا غفلت این وزارتخانه اکنون ایران را در جایگاهی قرار داده که شاید برای حفظ و احیای مجدد بازار گاز منطقه بسیار دیر شده باشد.