سهم فاوا از بودجه 1400 و موانع گسترش صنعت استخراج رمزارز - فروشگاه تکنولوژی

محمدرضا طلایی، در آغاز جلسه به چهلمین دوره نمایشگاه جیتکس پرداخت و گزارش مبسوطی از فعالیت شرکت های ایرانی در این رویداد مهم ارائه داد. به گفته او از اسفند سال گذشته به سبب ویروس کرونا، صدور ویزا برای ایرانیان ممنوع شد. از ماه قبل نیز سیزده کشور از جمله ایران، صدور ویزا برایشان با تأکید ممنوع شد. علی رغم این محدودیت ها، با رایزنی ها و پیگیری هایی که از طرف اتاق و کمیسیون انجام شد، امکان تهیه ویزا و حضور استارت آپ ها و هیات تجاری ایرانی در نمایش جیتکس 2020 فراهم شد.

وی اضافه نمود: با توجه به اینکه این ششمین حضور ایران - پس از یک وقفه پنج ساله - در جیتکس بود، خوشبختانه ابتدای سال با فرض برگزاری نمایشگاه در مهرماه، معاونت علمی و صندوق برای حضور 20 استارت آپ برنامه ریزی کرد. ابتدا فراخوان داده شد و سپس 20 شرکت برگزیده شد. آموزش هایی داده شد و در تهیه ابزار تبلیغاتی یاری شد. با همکاری معاونت علمی و صندوق نوآوری و شکوفایی، با رایزنی های گسترده و مستمری که انجام دادیم پیروز شدیم تا ویزا هیات استارت آپ های ایرانی را برای شرکت در این نمایشگاه تهیه کنیم و در شرایط سخت شیوع کرونا و ممنوعیت صدور ویزا، بتوانیم بخشی از پتانسیل های فناوری کشور را در این نمایشگاه عرضه کنیم. کل هزینه اقامت و ایاب و ذهاب را نیز متقبل شدند.

پیروزیت ها و معضلات

او با اشاره به ریزش مخاطب نمایشگاه به این مسأله پرداخت که سرمایه گذار از 30 کشور در جیتکس حضور داشتند و سخرانی های متعددی نیز در حوزه ICT برگزار گردید. به گفته او 5 استارت آپ ایرانی در بخش رقابت 2020 Future Starts به مرحله نیمه نهایی راه می یابند؛ اما در مرحله نهایی برنده استارت آپی از برزیل بوده است.

حمایت اتاق ایران از تشکل ها

طلایی در این جلسه به انتخابات نظام صنفی رایانه استان تهران نیز اشاره نمود و گفت: مذاکراتی از سوی اتاق بازرگانی ایران و کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق در حال برگزاری است تا مجموعه اتاق با بتواند تعامل مفیدی با هیات مدیر جدید نظام صنفی رایانه ای برقرار کند داشته باشد. وی همچنین از آمادگی کمیسیون برای یاری به تشکل های جدید تجاری اطلاع داد و گفت اگر تشکل جدیدی بخواهد در اتاق به ثبت برسد، اتاق یاری خواهد نمود چون به تخصص گرایی اهمیت می دهد.

وی با اشاره به کارگروه بلاک چین، و اشاره به برگزاری جلسات این کارگروه طی هفته های گذشته تاکید نمود که اگر فعالان این حوزه قصد تاسیس یک تشکل تخصصی جدید در اتاق داشته باشند، کمیسیون فاوا آماده است تا در حوزه قوانین اتاق به آنان یاری کند.

نگاهی به لایحه بودجه 1400

حمیدرضا احمدیان، مشاور کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق بازرگانی، با اشاره به توجه ویژه خبرگزاری ها به موضوع بودجه و انتقاد از نظام بودجه ریزی در لایحه 1400، از پیش بینی ها مبنی بر کسری و استقراض دولت اشاراتی داشت و تأکید کرد در این جلسه تمرکز بر بودجه حوزه فاوا خواهد بود.

برای ورود به این موضوع فرشاد اسلامی با ارائه گزارشی مبتنی بر لایحه بودجه 1400 و گزارش مرکز پژوهش های مجلس، موضوع بودجه را برای حضار گگردد.

به گفته اسلامی بودجه که مهمترین سند مالی یک کشور است، در عرصه های مختلفی چون فرهنگ، آموزش، بهداشت و … نقش آفرینی می نماید؛ اما باید محل تأمین بودجه واقع بینانه باشد که محل اختلاف کنونی دولت و مجلس نیز بر این مهم پایدار است. از دید اسلامی محل تأمین منابع، تخصیص اعتبار، تعیین روش و برنامه ها، مجری و متولی برنامه ها، نحوه نظارت مالی و نحوه و میزان جبران خدمات کارگزاران از مسائلی است که باید در لایجه بودجه مورد توجه قرار گیرد.

از نظر وی نکته مهم در لایحه بودجه 1400 کاهش رشد در بودجه شرکت های دولتی است که ناشی از تغییرات در نحوه انعکاس مالی شرکت نفت و شرکت پخش و فراوری فراورده های نفتی در لایحه بودجه 1400 است.

در این گزارش، با اشاره به منابع عمومی، بیان شد در بخش درآمدها رشد 10 درصدی نسبت به سال گذشته شاهدیم؛ در منابع حاصل از واگذاری سرمایه ها این رقم به 109درصد و در واگذاری دارایی های مالی به 124 درصد رسیده است.

ایرادات لایحه بودجه 1400

اسلامی کاهش سرمایه داری دولت در لایحه بودجه را یکی از ایرادات مرکز پژوهش های مجلس عنوان نمود که در این دوره به کمترین میزان ده ساله گذشته خود رسیده است. این ایراد ناشی از سهم اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای نسبت به بودجه عمومی است.

ایراد دیگر افزایش هزینه های جاری مخارج دولت است.به گفته او، رشد مخارج هزینه های دولت با رشد فزاینده 59درصد روبه رو بوده که سه برابر رشد شش سال پیش است.

ایراد دیگر بر لایحه بودجه 1400، افزایش شدید کسری تراز عملیاتی است که به رقم 41درصد رسیده است. از دید اسلامی میزان وابستگی به نفت نسبت به سال گذشته افزایش پیدا نموده است که از نظر مرکز پژوهش ها محل ایراد است. این رقم اکنون به 30 درصد رسیده است.

نقش نفت در بودجه و ایرادات آن

در ایراد ششم که مبنی بر پیش برآورد منابع خاص از صادرات نفت است، طبق لایحه بودجه برآورد فروش نفت 2.3 میلیون بشکه نفت است که از دید اسلامی این موضوع با واقعیت روز اختلاف فاحشی دارد. طبق برآوردها برای فروش نفت و معیانات گازی حدود 199هزار میلیارد تومان منابع در نظر گرفته شده است. دولت همچنین 18 واحد از صندوق توسعه ملی استقراض نموده است که رقم آن به 75هزار میلیارد تومان می رسد. مجموع درآمد حاصل از این دو محل 275 هزار میلیارد تومان است که به زعم اسلامی در صورت اصلاح به 70 هزار میلیارد تومان کاهش می یابد.

طبق توضیحات ارایه شده انتشار اوراق با سررسید دو ساله، دولت را نسبت به پرداخت پول به سرمایه گذاران متعهد می نماید و طبق پیش بینی ها موجب افزایش نرخ بهره در اقتصاد و افزایش هزینه های تأمین مالی و کاهش سپرده های کوتا ه مدت نسبت به بلندمدت در شبکه بانکی و در نتیجه افزایش سیالیت نقدینگی می گردد.

ایراد دیگر ذکر شده در این نشست، حرکت برخلاف اصلاح ساختاری بودجه و کاهش وابستگی بودجه به نفت است که قرار بوده با خروج آمریکا از برجام رقم خورد؛ اما در لایحه 1400 چنین اتفاقی رخ نداده و حتی بعضی موارد از جمله مالیات بر مسکن و خودروهای لوکس نیز مدنظر قرار گرفته نشده است.

سهم فاوا از بودجه 1400

طبق اطلاعاتی که فرشاد اسلامی در اختیار اعضا گذاشت در حوزه فاوا، بودجه 1400 نسبت به بودجه 1399 رشد اندکی داشته است. قرار است بودجه فاوا در حوزه توسعه زیرساخت های اقتصاد دانش بنیان، توسعه و تکمیل زیرساخت های مدیریتی متابع بهش ارتباطات،توسعه متوازن زیربنایی در حوزه فاوا در مناطق محروم، اجرای وظایف صیانتی اجتماعی و فرهنگی ICT، توسعه زیرساخت ها و خدمات کاربردی ارتباطی و پایه فضایی، توسعه فناوری های نوین بخش ارتباطاتی،ارتقای توانمند ی های فنی و تجهیزاتی دفاتر ICT، توسعه متوازن منطقه ای زیرساخت های شبکه ملی اطلاعات، ایجاد و توسعه زیرساخت های خدمات توسعه دولت هوشمند و ارائه خدمات پایه و نوین پستی تخصیص یابد.

همچنین درآمدهایی در حوزه فاوا پیش بینی شده است ازجمله بهره برداری سامانه های مختلف و کپی رایت شبکه و جریمه عدم انجام تعهدات، نامبرینگ مخابراتی، مجوزهای شورای عالی فضای جازی، فروش هولوگرام های حامل های دیجیتال و خدمات تجارت الکترونیکی و … .

قرار است با تأیید وزیر ارتباطات مبلغ 1400 میلیارد ریال از محل منابع داخلی برای یاری به سرمایه گذاری های خطرپذیر و حمایت از اشتغال آفرینی وام اختصاص یابد. وزارت ارتباطات قرار است با وزارت آموزش و پرورش در حوزه های آموزشی از جمله هوشمندسازی مدارس، الکترونیک سازی کتاب های درسی، آزمون، آموزش مهارت های حرفه ای در روستاها و شهرهای محروم و توسعه بازی های رایانه های همکاری کند. 500 میلیارد تومان نیز برای توسعه دولت الکترونیکی بودجه در نظر گرفته شده است.

در حوزه فاوا معاونت علمی و فناروی و ستاد توسعه فناوری های نوین و مرکز ملی فضای مجازی و مرکز توسعه تجارت الکترونیکی نیز واجد بودجه اند.

نقش کمرنگ بخش خصوصی در بودجه فاوا

حمیدرضا احمدیان، مشاور کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران در این نشست، توضیح داد: متناسب با طرح ها، ارقام پیش بینی می گردد و در این گزارش اعتبارات دستگاهی در بخش فناوری اطلاعات مدنظر نبوده است؛ بلکه منظر گزارش کلان است. از همین رو در گزارش دستگاه های اصلی هدفگذاری شده است و از دیگر دستگاه ها اطلاعاتی وجود ندارد.

او درباره مسائل و موانع تهیه گزارش درباره بودجه حوزه فاوا مواردی را ذکر کرد؛ از جمله عدم دسترسی به ارقام و اعداد حسابرسی، عدم دستری به گزارش دقیق عملکرد مالی، تعدد بازیگران در عرصه کلان، عدم امکان در تعیین خروجی دستگاه ها و تعیین نبودن نقش دیگر دستگا ه ها در حوزه فاوا.

احمدیان با بیان آنکه در رصد بودجه همیشه مشکل داشتیم و بودجه مطابق همان ساختار گذشته با اندکی افزایش ارقام منتشر شده است، اضافه نمود: در لایحه بودجه تعیین نیست بخش خصوصی تا چه میزان در حوزه فاوا نقش آفرینی می تواند داشته باشد و همه چیز به یک پیوست مشارکت عمومی و خصوصی ختم می گردد که در آن چهار پروژه برای حوزه فناوری اطلاعات در نظر گرفته اند .

او به بعضی از این پروژه ها از جمله توسعه سرویس پستی، توسعه ماهواره ای، توسعه ابرسرویس ها و پروژه پاک اشاره نمود که دولت فرض بر آن نموده بخش خصوصی در آن وارد گردد که از دید احمدیان بر این موارد نقد جدی وارد است؛ چراکه اجرای پروژه ای همانند پروژه پاک توسط بخش خصوصی غیرنمکن است و همچنین در بخش پروژه های عمومی نیز همین مباحث تکرار شده است.

کرونا و بودجه 1400

مشاور کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران، درباره کاهش درآمدهای ناشی از مالیات و شیوع کرونا در سال1400 به دو نگاه اشاره نمود؛ که در یک مورد سال 1400 سال خاصی است و با کاهش درآمدها در کسب وکارها و عدم امکان اندازه گیری دقیق درآمدها و مالیات ها روبرویم. وی تأکید کرد: از همین رو کمی درمورد درآمد ناشی از مالیات ها نگاه دست پایینی وجود دارد.

او در دومین نگاه گفت: در این نگاه در نیمه دوم سال گذشته با گسترش کرونا، کسب وکارها مبتنی بر ICT افزایش درآمد داشته است و این مسأله باید اثبات گردد. احمدیان توضیح داد: این تغییر در درآمد مالیاتی آنقدر نیست که دولت آن را حساب کند و در صورت شفافیت در درآمد بنگاه های عظیم می تواند مالیات سال های گذشته را احصا کرد.

ویدا سینا، نایب رئیس کمیسیون فاوا، در سرانجام این بخش با بیان آنکه نمی توان به تصمیمات و بودجه های دولت در حوزه فاوا امید بست، تأکید کرد باید در فعالیت ها باید به خود امید داشت.

نگاه غیرمعقول رگلاتوری به صنعت رمزارز

محمدرضا شرفی، رییس کارگروه استخراج انجمن بلاک چین ایران، از کارگروه رمزارز گزارشی ارائه داد. به گفته او در این کارگروه رمزارز، 13 نفر مشغول فعالیت بوده اند که با وجود ناشناخته بودن مباحث رمزارزها، تمرکز کارگروه بر فناوری بلاک چین بوده است؛ چراکه رمزارز محصولی در کنار این فناوری است. به گفته او کارگروه در راستای حمایت از فعالان حوزه رمزارز شکل گرفته است؛ اما از دید او ساختار رگلاتوری کشور هنوز پیروز نشده است به صورت معقول به این فناوری برخورد کند.

او فعالیت اخیر کارگروه را آنالیز طرح مجلس در حوزه رمزارز و جمع آوری نگاه بخش خصوصی برشمرد. به گفته او این طرح تمرکزش بر موضوع انرژی و صنعت استخراج است. او تأکید کرد در طرح متأسفانه اکوسیستم صنعت رمزارز درک نشده است.

شرفی در ادامه گفت صنایع جانبی که فراورینمایندگان صنعت برق هستند، تمرکز ویژه ای بر این صنعت دارند و در کوششند حداکثر منفعت از این صنایع را به دست آورد. احتیاج داریم همه نقش آفرینان در این حوزه یا کسانی نقش خود را ایفا نماید که صاحب افقی در این حوزه هستند. رگلاتوری در این حوزه تصمیم گیری می نماید که تغییر تصمیمات پیشتر اتخاذشده بسیار سخت است.

به گفته رییس کارگروه استخراج انجمن بلاک چین ایران، با توجه به تمرکز بر موضوع استخراج، به دیگر مسائل مهم صنعت رمزارز بی توجهی شده است و غفلت رگلاتوری نسبت به آن مسائلی پدپد آورده است و کلیت اکوسیستم نیز درنظر گرفته نشده است. او گفت احتیاج به اجماع حداکثری برای تأثیرگذاری در این حوزه است و تأکید کرد طلایی، مدیر کمیسیون فاوا اتاق بازرگانی از ورود این نهاد به حوزه بلاک چین استقبال نموده است.

مسائل حامل های انرژی و قیمت گذاری

شرفی در مبحث حامل های انرژی و مسائل پدید آمده گفت دو سال بر سر موضوع تأمین انرژی با رگلاتوری درگیریم. در طرح کنونی در دست تمرکز بر حامل های انرژی و قیمت گذاری آن است. یکی از موارد مطرح فرآوری ارزهاست که با توجه به رشد دلار نسبت به ریال، بحث سودآوری و توجیه ورود به صنعت مطرح می گردد.

او اضافه نمود: در مصوبه دولت ارزش گذاری حامل انرژی را براساس نرخ دلار تعیین نموده اند. این در صنعت عدم ثبات ایجاد می نماید که کسب وکار را نامطمئن می نماید و ریسک را افزایش می دهد. در طرح مجلس قیمت برق را صنعتی دیده اند و قیمت گاز براساس نرخ خوراک پتروشیمی تعیین نموده اند؛ اما نگاه ها و مطالعات را به دستگاه های مربوطه می رسانیم. تعیین قیمت برق با تعرفه صنعتی منطقی نیست. از سوی دیگر در بحث گاز اگر بتوان آن را تعدیل کرد و قیمتش را براساس نرخ صنعتی در نظر بگیریم می توان به توسعه این صنعت امید داشت.

شرفی تأکید کرد: اکنون حساب های ایرانیان در مبادلات جهانی در حال مسدودسازی است و توقع رگلاتوری در این حوزه مبتنی بر واقعیت نیست. او با بیان آنکه احتیاجمند سرمایه گذاری خارجی در این صنعت نداریم، گفت بخش خصوصی احتیاجی به حضور بخش دولتی ندارد و مشکل موانعی است وزارت صمت در این صنعت ایجاد نموده است. صنایع فعال می توانند از زیرساخت آماده و ظرفیت مازاد خود می توانند در این صنعت فعالیت نمایند.

معضلی به نام مناطق آزاد

رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاک چین ایران از رانت موجود در مناطق آزاد و تجاری و از کوشش برای شکستن این سد گفت: طبق طرح کارگروه می توان از صنعت رمزارز برای کسب درآمد در بخش های مختلف بهره برد. وی درباره خرید و فروش دستگاه های ماینر از ممنوعیت ها گفت و تأکید کرد تنها وزارت صمت می تواند مجوز خرید و فروش را صادر کند و برای جلوگیری از فعالیت های زیرزمینی احتیاج به اصلاح قوانین است.

شرفی درباره این پرسش که آیا طرحی برای تأسیس فارم ها در مناطق سردسیر وجود دارد گفت: بیشتر فارم ها در اقلیم های گرم و خشک تأسیس شده است و با توجه به دید کسب وکار نمی توان بر این موضوع تمرکز داشت.

او گفت: البته در انجمن ماده ای برای ایجاد مشوق ها در تأسیس فارم در مناطق سردسیر پیش بینی شده است. او گفت بحث مدیریت هوشمند انرژی در حد شعار باقی مانده است و در فعالیت ها اثری از این موضوع نمی بینیم.

شرفی در روبرو با این پرسش که در جهان مناطق سردسیری مورد توجه است، گفت: در بحث شکل گرفته در موضوع انتخاب مناطق مناسب برای تأسیس فارم ها نقدها مطرح است از جملهانتخاب مناطقی چون اهواز، کیش و فرودگاه امام خمینی (ره) که برای تأسیس فارم مطرح شد. شریفی انتخاب این مناطق را مورد نقد قرار داد و گفت با توجه به انتخاب مناطق آزاد و ویژه، این مناطق با مشکل تأمین برق روبرو می شوند.

حامل های انرژی پاک و رمزارز

رضا نوروزی، مدیر اتحادیه صنایع لوح فشرده، اظهارکرد: در صورت انعقاد قرارداد با دولت برای فروش مازاد برق، بخش خصوصی می توان از شیوه های خورشیدی و بادی در تأمین برق ورود کرد. شریفی نیز تأیید کرد در استفاده از انرژی پاک منع قانونی وجود ندارد؛ اما در کشور ما موضوع گاز مطرح است و این یک مزیت است.

رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاک چین ایران گفت: مشکل اصلی تعرفه قیمت گاز است که براساس فوب خلیج فارس است. او درباره استفاده از انرژی پاک از فقدان توجیه مالی گفت؛ اما تأکید کرد انرژی پاک می تواند برای جذب سرمایه گذار خارج جذاب باشد که آن هم با توجه به تحریم ها کار مشکل شده است.

شرفی درباره این پرسش که آیا امکان استخراج رمزارزهای دیگر جز بیت کوین وجود دارد، گفت: ما بر ارزهای دیگر مطالعات جامع داشتیم. دو الگوریتم دیگر به وزارت پیشنهاد دادیم. بیت کوین ثبات بیشتری در بازار دارد و تمرکز روی بیت کوین است و ریسک کمتری برای سرمایه گذار دارد. با این حال الگوریتم های دیگر است و فعالیت های نیز می گردد.