مسجد جامع نطنز یکی از مساجد دیدنی استان اصفهان به شمار می رود - فروشگاه تکنولوژی

در میان باغستان های واقع در دل شهر تاریخی نطنز مناره ای بلند، گنبدی هرمی و درخت چنار کهنسال و سر به فلک کشیده ای نظر هر تازه واردی را به خود جلب می نماید. این اثر مسجد جامع نطنز بوده که در دوران حکومت اولجیاتو خدابنده و پسرش ابوسعید بهادر خان بنا شد. یکی از قدیمی ترین بخش های مسجد جامع نطنز گنبد خانه آن است. طبق نوشته کتیبه ای که در این قسمت کشف شد، میتوان قدمت این بخش را به 389 هجری قمری نسبت داد. در قسمت قاعده گنبد، کتیبه ای بصورت آجر نوشته برجسته مربوط به دوره دیلمی وجود دارد که بعدها در دوره صفویه روی کتیبه را با گچ پوشانده و کتیبه را به صورت گچبری تزئین نموده اند.

بطور کلی میتوان گفت غیر از شبستان گنبد دار مسجد که مربوط به ایام دیلمی است و قدمتش به 1000 سال پیش می رسد، سایر بخشهای مسجد جامع در فاصله سالهای 704 تا 725 هجری قمری بنا شده و قدمتی بیش از 730 سال دارد یعنی روزگار مغول. بعلاوه بنای خود مسجد بین سالهای 704 تا 709 هجری، بقعه شیخ عبدالصمد سال 707 هجری، ایوان جلوخان خانقاه در سال 716 و 817 هجری و مناره در سال 725 که اتمام ساخت این بنا بوده، ساخته شده اند. مسجد سه ورودی دارد که یک ورودی جنوبی و دو ورودی شمالی هستند که ورودی های سمت شمال همسطح حیاط هستند ولی ورودی جنوبی دهلیزی است که با 12 پله بلند به کف راهرو مسجد می رسد.

وقتی داخل راهرو باشید، سازه قرار گرفته در پشت اولین در چوبی سمت راست بنای اصلی و قدیمی تر مسجد جامع نطنز بوده که به دوره دیلمی و به قرن چهارم هجری قمری بر میگردد. محراب این بخش دارای کاشی های فاخر و زیبای زرین فام بوده که متأسفانه زمان قاجاریه سرقت شده و در حال حاضر در موزه لوور فرانسه نگهداری می گردد. در قسمت شمال بخش 1040 ساله بنا، بخش 720 ساله و زمان ایلخانی قرار گرفته است که دارای چهار ایوان است که به سبک مساجد چهار ایوانی در کشور ساخته شد.

در کتیبه ایوان شمالی مسجد جامع نطنز هم به خط ثلث سفید بر زمینه آبی آیات 9 و 10 سوره آدینه و آیه 114 سوره هود در زمان صفویه به خط امامی اصفهانی نقاشی شد. کتیبه گچ بری هلال داخل ایوان شمالی شامل آیه 18 و 19 سوره توبه بوده و قسمت آخر کتیبه به تاریخ سبع و سبعمائه یا همان 707 هجری قمری ختم می گردد.