مستند میراث کهن در تلویزیون - فروشگاه تکنولوژی

به گزارش خبرنگاران به نقل از شبکه مستند سیما، مستند میراث کهن از روز شنبه (8 خردادماه) ساعت 19 روی آنتن می رود.

ایمان حسین تاش - تهیه کننده این مجموعه مستند - گفت: کشورمان ایران به عنوان پرچمدار حفظ و اشاعه میراث فرهنگی ناملموس در جهان شناخته می گردد. برهمین اساس تصمیم گرفتیم سراغ پفراینده میراث فرهنگی ناملموس رفته و آن ها را از ابعاد مختلف روایت کنیم. به صورت کلی، کشورمان 15 پفراینده میراث فرهنگی ناملموس ثبت شده در سازمان جهانی یونسکو دارد که در این فصل از مجموعه مستند میراث کهن، سراغ پنج پفراینده مهم آن درباره موضوعاتی نظیر آیین های پهلوانی و زورخانه ای، تعزیه، فرش فارس، نقالی و داستان سرایی و چوگان رفته ایم و ماحصل آن پنج مستند حدوداً 45 دقیقه ای شده است.

حسین تاش اضافه نمود: این پفراینده ها را می توان به دو دسته تقسیم کرد؛ اول آیین هایی که رو به اضمحلال هستند، مانند نقالی که در حال از بین رفتن است و باید از آن پاسداری کرد و دوم خرده فرهنگ هایی که توسط گروه هایی در مناطف مختلف کشورمان ایجاد شده و دارای تاثیرگذاری است. تمام این پفراینده ها از نظر سیاسی، فرهنگی، ژئوپلتیکی و ... دارای اهمیت بوده و ثبت آن ها در یونسکو برگ برنده ای برای ما در منازعات سیاسی است. مثلا برای ثبت صنعت لنج سازی در استان های جنوبی کشورمان تحت عنوان دریانوردی و لنج سازی حوزه خلیج فارس در یونسکو امتیاز ویژه ای است چرا که بار دیگر نام خلیج فارس را ثبت می نماید.

او درباره فرایند تحقیق و پژوهش این مجموعه مستند گفت: از هشت - نه سال پیش پژوهش های مربوط به این مجموعه را زیر نظر گروهی هفت نفره آغاز کردیم و به صورت متمرکز حدود پنج سال پژوهش داشتیم. برای مثال سراغ پژوهش های قبلی که در سال های گذشته اجرا شده بود رفتیم و آن ها را جمع آوری کردیم. همچنین سراغ کارشناسانی رفتیم که در این پژوهش ها کار نموده بودند. علاوه بر این، سراغ باستان شناسان دانشگاه پاریس رفتیم. خیلی از آنان ایرانی بودند و به ما یاری کردند.

حسین تاش ادامه داد: در خصوص اسناد و مدارکی که در ایران وجود نداشت سراغ موزه هایی در خارج از ایران رفتیم. بسیاری از این اسناد در کتابخانه های ملی و موزه های دیگر کشورها پخش شده بود و آن ها را که در قالب عکس، ویدئو و صوت بودند جمع آوری کردیم. علاوه بر این، کتاب ها و نسخ خطی وجود داشت که در آن ها درباره این میراث فرهنگی صحبت شده بود. این کتاب ها را از سراسر ایران جمع آوری کردیم.

تهیه کننده مستند میراث کهن درباره جمع آوری اسناد پژوهشی شرح داد: به دلیل تمرکزی که بر موضوع میراث فرهنگی ناملموس و آیین های هنری داشتم، بسیاری از پژوهشگران هر حوزه را می شناختم. سراغ آنان رفتیم تا اسناد و پژوهش هایی را که دارند در اختیار ما قرار بدهند. در حوزه چوگان، تعزیه و نقالی توانستیم اطلاعات خوبی را جمع آوری نموده و با تحلیل آن ها در فیلم ارائه بدهیم. برای مثال در هنر نقالی، چند فرم از آن را نشان داده و تحلیل کردیم. در چوگان اسناد سه هزارساله و 2500 ساله را برای اولین بار نشان دادیم. جالب است بدانید که هنری مثل چوگان باارزش ترین میراث فرهنگی ناملموس در نظر یونسکو است. در این مستند نشان دادیم که چوگان یک فرهنگ ساده نبوده بلکه دارای اسناد و قوانین مختلفی بوده است. در فرش فارس چند سند از بافت های بسیار پیچیده را که در بین عشایر رواج داشته است ارائه کردیم.

این مستندساز با تاکید بر لزوم تصویربرداری میدانی در ساخت این مجموعه گفت: یکی از موضوعاتی که یاری می نماید تا یک میراث فرهنگی در یونسکو ثبت گردد این است که رواج داشتن آن در تمام ایران ثابت گردد. برهمین اساس، در تمام پفراینده ها باید این موضوع را ثابت می کردیم که کار بسیار سختی بود. به ویژه آن که تیم تصویربرداری باید به 10 منطقه مختلف در سراسر کشور می رفت. برای مثال، اعضای تیم فراوری مستند فرش فارس، به مدت 3 تا 20 روز در بین عشایر، کوه ها و مناطق صعب العبور بودند تا بتوانند مستندنگاری نموده و اطلاعات پژوهش ها را با اطلاعاتی که در پفراینده ها به یونسکو ارسال شده است تطبیق بدهند. بنابراین در استان های تهران، خراسان، اصفهان، همدان، اراک، شیراز، لرستان، خوزستان، مازندران، گیلان و ... تصویربرداری داشتیم.

حسین تاش اضافه نمود: آغاز فراوری ما مقارن با آغاز کرونا در روزهای پایانی سال 1398 بود. همین موضوع سختی ها و محدودیت های فراوانی را برای ما به همراه داشت. برای مثال خیلی از کسانی که نگهدارنده این میراث بودند، سن شان بالا بوده و متاسفانه آنان را از دست دادیم. علاوه بر این، تقریبا در همه استان ها احتیاج به تصویربرداری داشتیم که به دلیل محدودیت های ناشی از کرونا شرایط سخت می شد. به همین دلیل مجبور می شدیم تا برنامه ریزی فراوری را مکرر عوض کنیم. جالب است بدانید که نزدیک به پنج بار برنامه ریزی فراوری خود را تحت تاثیر شرایط عوض کردیم. تصویربرداری این پنج قسمت نزدیک به 1.5 سال طول کشید.

تهیه کننده مستند میراث کهن سپس یادآور شد: در این مستند از انیمیشن، گفت وگو، جلوه های ویژه، تصاویر میدانی روایتی و ... استفاده شده است. از تکنیک فیلم 360 درجه نیز در برخی از قسمت ها استفاده شده است. علاوه بر این، تقریبا تمام مستندهای داخلی و خارجی در موضوعات مرتبط با میراث فرهنگی را دیدیم و تحلیل کردیم.

مجموعه مستند میراث کهن به کارگردانی امیر شریفی و تهیه کنندگی ایمان حسین تاش از روز شنبه 8 خردادماه روی آنتن شبکه مستند رفته و تا چهارشنبه هر روز ساعت 19 پخش خواهد شد. پژوهشگران این مستند عبارت اند از: ایمان حسینی تاش، حسین حیدری، بزرگ موسوی، حمزه ایلخانی زاده، حجت الله دهخدایی، مهرگان گرامی و محسن میرزاعلی.